Algemene Psychologie
Hoofdstuk1
1.1 Definitie van Psychologie
; Psychologie is een wetenschap waarbij het gedrag bestudeerd wordt en waarbij die
gedragsevidentie gebruikt wordt om de interne processen te begrijpen die aan dat gedrag
ten grondslag liggen.
; Door systematische observatie van meetbare kenmerken inzicht krijgen in processen die
niet rechtstreeks te observeren vallen.
; Vroeger: ziel was niet verbonden met de rest van de wereld en dus niet onderworpen aan
aardse wetmatigheden. -> geen plaats voor wetenschappelijke studie van gedrag!
1.2 Ontwikkelingen in de Psychologie
1.2.1 Filosofie
; Copernicus: Plaats in universum. Planeten rond de zon draaien ipv omgekeerd. Mensen
onderworpen aan natuurwetten. -> wetenschappelijke studie van gedrag mogelijk!
; Decrates: rationalisme, nativisme.
o Dualisme van Plato:
; lichaam bestaat uit 2 onafhankelijke elementen:
; Lichaam: omhulsel.
; Geest: lichaam geen invloed op geest.
o Twee principes:
; Rationalisme: waarheid achterhalen door rede, niet nadenken.
; Nativisme: aangeboren kennis kon de waarheid achterhalen.
o Mechanische visie:
; Wereld = complexe machine onder invloed van wiskunde wetten.
; Menselijke lichaam = onderdeel machine.-> onderworpen aan natuurwet!
; Wetenschappelijke studie van gedrag mogelijk zonder afbreuk te doen
aan de geest, dankzij dualisme.
o Overgang van religieus naar wetenschappelijk wereldbeeld.
; Empiristen: Zintuiglijke ervaringen & associaties van ideeën
o Tegen rationalisme (decrates)
o Empirisme: Inhoud geest komt door zintuiglijke ervaringen. (Hobbes, locke)
o Locke: werking menselijke geest <-> decrates: de waarheid.
o Tabula rasa: schone lei waarop alle nieuwe ervaringen komen. (aristoteles)
o Associationisme: Hogere-ordekennis door combinatie van eenvoudige dingen.
; Als 2 dingen tegelijk ervaren worden dan hebben ze kans om mentaal
met elkaar geassocieerd te worden.
; Associaties door gelijkenis en samen voorkomen in tijd of ruimte.
1.2.2 Darwin
; Evolutietheorie van Darwin: Mensen geëvolueerd uit dieren. -> gedrag bestuderen zoals
dat van de dieren.
Mentale chronometrie: Hoeveel mentale processen er nodig zijn voor het uitvoeren van een taak en hoe moeilijk deze processen zijn door te kijken naar de snelheid van uitvoeren.
1
1.3 Beginjaren: onderzoeksscholen 1880-1930
1.3.1 Structuralisme
; Startpunt psychologie: 1879. Wilhelm Wundt richtte het eerste psychologische labo op in
Leipzig.
; Introspectie: kijken naar het eigen bewustzijn van binnenuit. ; Structuralisme: via introspectie de structuur van het bewustzijn ontdekken. Elk complex
proces kan gereduceerd worden tot een combinatie van elementaire componenten:
o Sensaties: Zintuiglijke prikkels
o Beelden: Herinneringen
o Gevoelens: Emoties
; Weinig praktisch nut.
; Onbetrouwbaar.
1.3.2 Gestaltpsychologie
; Reactie tegen het Structuralisme.
; Waarneming is in gehelen (gestalten) en niet in onafhankelijke sensaties. ; Opgericht door:
o Wertheimer
o Kohler
o Koffka
1.3.3 Functionalisme
; Nut van bewustzijn onderzoeken ipv structuur (structuralisme). ; Sterke invloed door evolutietheorie van Darwin.
o Sommige overtuigingen hadden beter overlevingskans.
; Functionalisme:
o grotere interesse voor individuele verschillen tussen mensen.
o verschillen tussen mensen en dieren.
; Belangrijke figuur:
o Dewey
o James
1.3.4 Behaviorisme
; Wetenschap van gedrag.
; Behaviorisme: enkel bij observeerbaar/meetbaar gedrag kan men onderzoek verrichten en
theorieën vormen.
; Weinig nut in studie van geest, mentale processen, bewuste ervaring. ; Verwerping structuralisme, verradicalisering functionalisme. ; Logisch positivisme:
o Wetenschap = meest succesvolle manier om de wereld te begrijpen en kennis te
genereren.
o 3 grote ideeën behavioristen:
; Operationele definitie: theorieën baseren op directe observaties die door
anderen herhaald kunnen worden. Concepten definiëren in termen van
meetprocessen.
; Onderscheid tussen OV en AV. Behaviorisme = studie van de invloed van
de stimulus. S-R-psychologie: stimulus lokt respons uit.
; Beschrijven van een relatie tussen OV en AV in de vorm van een wet. ; Belangrijke figuur:
o Watson
o Skinner
Homunculus: Geest in de machine
Inprenting: vroege, snelle neiging om een bewegend voorwerp te volgen.
2
1.3.5 Psychoanalyse
; bewustzijn & gedrag zijn oppervlakkige fenomenen waarvan de ware oorsprong van het
ontstaan van persoonlijkheidsverschillen en mentale stoornissen lag bij onbewuste
krachten.
; Helpen van mensen door onbewuste conflicten via vrije associatie en droominterpretatie.
; Theorie is niet empirisch getoetst.
; Belangrijke figuur:
o Freud
1.4 Hedendaagse Psychologie
1.4.1 Hedendaags
; Cognitieve psychologie: om menselijk gedrag te begrijpen heb je informatieverwerkende
(cognitieve) processen die zich afspelen in de hersenen nodig.
; 3 grote principes:
o Biologisch aspect
o Cognitieve aspect
o Sociaal-cultureel aspect
1.4.2 Biologisch aspect
; Biologie speelt op vier manieren een rol:
o Gedrag verloopt via het centrale zenuwstelsel dat bestaat uit de hersenen en het
ruggenmerg.
o Genen bepalen de lichamelijke kenmerken, intelligentie, persoonlijkheid,
problemen,…
o Evolutie, via de wet van de sterkste. Natuurlijke selectie. Genetische
eigenschappen hebben een invloed op gedrag.
o Processen binnenin het lichaam. (hormonen)
; Toename van belang van bio in de psychologie vanaf 1990, toename van apparaten die
hersenactiviteit konden meten.
; Cognitieve neurowetenschap: combinatie van psychologie en neurobiologisch onderzoek.
1.4.3 Cognitieve processen
; Mensen leren constant. -> Probleem voor behavioristen.
; Ontstaan van cognitieve processen: mensen en dieren leren bepaalde handelingen uit te
voeren omdat ze hun kennis gebruiken om tot een bevredigend resultaat te bekomen.
1.4.4 Sociaal-cultureel
; Hofstede maakt vier dimensies waarop culturen verschillen.
o Individualisme vs. Collectivisme: klemtoon op individu of groep.
o Afstand op basis van macht: statusverschillen in de maatschappij.
o Vermeiding van onzekerheid: rituelen en instituten om dit te vermeiden.
o Masculiniteit: rolverdeling tussen mannen en vrouwen.
; Probleem:
o Ergfelijkheid-milieudebat / nature-nurturedebat: in dit debat probeert men te
achterhalen hoeveel verschillen tussen mensen aangeboren is en hoeveel
verschillen door ervaring opgedaan wordt.
o Oplossen door tweelingonderzoek: genetisch identiek!
Veldexperiment: onderzoek in een natuurlijke situatie.
3
1.5 Onderzoeksmethoden
1.5.1 Inleiding
; wetenschappelijk onderzoek: nauwkeurige observatie en beschrijving van het
onderzoeksonderwerp.
; Beginpunt psychologisch onderzoek: objectieve registratie van de feiten, uitgevoerd op
een manier die nauwkeurig beschreven wordt, zodat een andere wetenschapper dit op
dezelfde manier kan herhalen (replicatie).
; Theorie: samenhangend geheel van ideeën dat gebruikt wordt om een fenomeen te
verklaren.
; Literatuurstudie: kijken wat al bekend is over deze theorie.
1.5.2 Beschrijvend onderzoek
; vormen van Beschrijvend onderzoek:
o Naturalistische observatie: gedrag wordt systematisch geobserveerd in een
natuurlijke context.
; Reactieve gedragingen: aanwezigheid onderzoeker heeft een invloed op
het geobserveerde gedrag.
o Vragenlijst: een reeks vragen die de ondervraagden beantwoorden, zonder
onderzoeker.
o Interview:
; Gestructureerd: vaste lijst vragen in een bepaalde volgorde.
; Ongestructureerd: vragen liggen niet vast. Inhaken op het antwoord.
; Sociale wenselijkheid: de neiging om op vragen te reageren die
maatschappelijk gewaardeerd wordt.
o Opiniepeiling: inventaris van opinies bij een representatieve steekproef.
o Psychologische tests: tests voor het meten van vaardigheden en eigenschappen.
; Gestandaardiseerde tests: procedure voor het meten van vaardigheden
die aan een vooronderzoek onderworpen zijn.
o Archiefdata: gepubliceerde onderzoeken samenvoegen.
o Gevalstudie: gedetailleerd onderzoek over een persoon of een gebeurtenis.
1.5.3 Correlatieonderzoek
; Variabele: elk kenmerk dat kan veranderen en dat gemeten kan worden. ; Correlatie: de mate waarin twee variabelen met elkaar samenhangen. De mate waarin
een wijziging in de ene variabele samenhangt met een wijziging in de andere en visa
versa.
; Correlatiecoëfficiënt: getal tussen +1 en -1. Drukt het verband uit van de correlatie.
o Positief verband: als variabele 1 stijgt, stijgt variabele 2 ook.
o Negatief verband: als variabele 1 daalt, stijgt variabele 2. ; Men kan geen voorspellingen doen adhv correlatieonderzoek.
1.5.4 Experimenteel onderzoek
; experimenteel onderzoek: manipuleren van één of meer variabelen en kijken of dit effect
heeft op een andere variabele.
; 1. Eerst een theorie opstellen.
; 2. Dan een hypothese opstellen:
o Een voorspelling op basis van een theorie die in een proef getoetst wordt. ; 3. hypothese in een experiment brengen.
o OV: de gemanipuleerde variabele.
o AV: de variabele die gemeten wordt.
o Controle Variabele: deze worden constant gehouden.
; 4. operationaliseren van variabelen: AV en OV omzetten naar concrete, meetbare
handelingen.
; 5. Data verzamelen en analyseren: testen van de proefpersonen. ; 6. hypothese evalueren: bevestigen of weerleggen van hypothese.
4
1.5.5 Convergerende Evidentie
; interne validiteit: de conclusies over de oorzaak/gevolg-relaties tussen de variabelen zijn
gerechtvaardigd.
o Verandering in de AV is te wijten aan manipulatie van de OV.
; Externe validiteit: Veralgemeenbaarheid van de onderzoeksresultaten buiten de
onderzoekssetting.
o Veralgemenen naar populaties zonder biases tegen te komen.
1.5.6 Ethiek
; gebruik van mensen:
o Voor de proef:
; toestemming geven van medewerking.
; Informed consent: informatie over het onderzoek.
o Na de proef:
; Debriefing: inlichting over het doel.
; Gebruik van dieren:
o Ook ethische normen ivm onderzoek op dieren.
Hoofdstuk3
3.1 gewaarwording en waarneming
3.1.1 Inleiding
; gewaarwording: opname van stimuli die vertaald als neuronaal signaal naar de hersenen
verstuurd wordt en daar omgezet wordt in beelden, klanken, geuren, smaken, ….
; Waarneming: organiseren, interpreteren en begrijpen van de gewaarwording.
3.2 Gezichtsvermogen
3.2.1 Fysica
; licht: elektromagnetische straling, in de vorm van trillingen.
; golflengte: de afstand tussen 2 pieken.
; Zichtbaar licht: tussen 400 en 700 nm = het zichtbaar spectrum.
; Lichtintensiteit: hoeveel fotonen per tijdseenheid een oppervlak bereiken.
; Refractie: Als fotonen een oppervlak raken wordt de lichtgolf gebroken en veranderd deze
van richting.
3.2.2 Oog en gezichtsbanen
; Lichtstralen focussen op de retina. Route van stimulus naar retina:
o Lichtgolf door cornea (hoornvlies).
; Transparant buitengedeelte aan de voorkant van het oog.
o Lichtgolf door kamervocht en pupil.
; De opening in de iris.
; Gepigmenteerde structuur in de ogen.
; Pupil in het donker groot, in helder licht klein.
o Lichtgolf door de lens
; Lens is elastisch en wordt geregeld door de ciliaire spieren. Deze zorgen
voor accommodatie.
; Bolle lens: dichtbij
; Platte lens: veraf
; Beeld is omgekeerd en wordt gecorrigeerd door de hersenen.
; Kegeltjes en staafjes activeren retina.
o Retina: dun weefsel aan de achterkant van het oog en bevat lichtgevoelige
receptoren.
o Transductie: proces waarbij receptorcel fysische energie omgezet wordt in
elektrische signalen. Bij het zicht:
; Omzetten van lichtenergie in zenuwimpulsen.
o Kegeltjes: perceptie van kleur. Bevinden zich in de fovea.
; Centrale gedeelte van de retina.
5
o Staafjes: lichtintensiteit en beweging. Afwezig in de fovea, rond de fovea. ; Ogen naar hersenen.
o Retina bestaat uit 3 lagen:
; Visuele receptoren:
; Kegeltjes en staafjes.
; Horizontale cellen:
; Bipolaire en amacriene vellen.
; Ganglioncellen:
; signaal gecomprimeerd.
; Axonen vormen de oogzenuw
; Blinde vlek: deel van het visuele veld dat niet waargenomen
wordt.
o Hersenen werken het beeld bij met ontbrekende informatie.
o Primaire visuele cortex: lob aan de achterkant van de hersenen
o Gezichtsbanen splitsen in het chiasma opticum.
o Geheugen voor gezichten wordt bepaald door deel van gezicht dat we in het
linkse gezichtsveld zien.
; Scherp zien.
o Probleem: de cornea en de lens focussen het beeld op een verkeerd brandpunt.
; Brandpunt voor de retina: bijziendheid of myopie -> slecht ver kijken.
; Brandpunt achter de retina: verziend of hypermetropie -> slecht dicht.
; Presbyopie: binnenste lens wordt hard door ouderdom.
; Astigmatisme: cornea niet perfect bolvormig.
o Intensiteit bepaald: helderheid.
o Golflengte bepaald: kleur.
3.2.3 Helderheid en lichtheidperceptie
; staafjes worden acties bij zwak licht.
; Kegeltjes worden actief bij sterk licht.
; Licht- en duisternisadaptie: aanpassing van de ogen.
; Lichtheid wordt bepaald door de relatieve helderheid van een voorwerp ten opzichte van
de omringende voorwerpen.
; Gelijktijdig contrast: gepercipieerde lichtheid hangt af van de helderheid van de
omringende voorwerpen.
; Lichtheidconstantie: lichtheid van een voorwerp blijft gelijk onder verschillende
belichtingen.
3.2.4 Kleurperceptie
; 3 types kegeltjes:
o Groen
o Rood
o Blauw
o De golflengte bepaald de tint.
o Trichromatische theorie: alle kleuren komen tot stand door de mening van 3
primaire kleuren.
o Kegeltjes reageren op een korte, midden of lange golflengte. ; Complementaire kleuren:
o Rood / groen
o Blauw / geel
o Wit / zwart
; Kleurconstantie en –contrast.
o Het streven om kleuren als gelijk te blijven zien ondanks verschillen in belichting. ; Additieve en subtractieve kleurenmenging:
o Licht = Additieve kleurenmenging: golflengten van 2 lichten samenvoegen.
o Kleur = Subtractieve kleurenmenging: samenvoegen van kleur zorgt voor minder
golflengten op de retina.
6
; verzadiging: hoeveelheid achromatisch licht bij chromatisch licht. Achromatisch licht
verkrijg je wanneer alle intensiteiten van de 3 kleuren dezelfde is. ; Kleurendeficientie: niet functioneren van rood- groengevoelige kegeltjes.
o Oorsprong: recessief gen op het X-chromosoom.
3.3 Gehoor
3.3.1 Fysica
; Geluid is het gevolg van trilling.
; Zuivere toon: sinusgolf
; Amplitude: verschil tussen hoogte en diepte van de golf.
; Frequentie: aantal cycli die de golf doorloopt in één tijdseenheid. (hertz) ; Toonhoogte: 20 – 20.000Hz
3.3.2 Oor
; 3 grote delen:
o Buitenoor: oorschelp en gehoorgang
o Middenoor
o Binnenoor
; 1. De oorschelp vangt geluiden op en leidt ze naar de gehoorgang waar de golven tegen
het trommelvlies botsen en dit doen trillen.
; Trommelvlies is de ingang voor het middenoor en staat in verbinding met 3 beentjes:
o Hamer
o Aambeeld
o Stijgbeugel
; 2. Wanneer het trommelvlies in beweging wordt gezet dan bewegen de gehoorsbeentjes. ; 3. Daardoor ontstaat vibratie van de voet van de stijgbeugel tegen het ovale venster
(opening in het slakkenhuis).
; 4. Ovale venster heeft een vlies waardoor het kloppen van de stijfbeugel drukgolven
veroorzaakt die de vloeistof in het slakkenhuis laat bewegen.
; 5. In de vloeistof van het slakkenhuis zitten basilaire membranen. Hier staan haarcellen
op.
; 6. De haarcellen worden plat gedrukt door de trilling van de vloeistof. ; 7. Dit wordt omgezet in een neuronale impuls die langs de gehoorszenuw naar de
hersenen gaat.
; 8. De signalen komen aan in de primaire auditieve cortex.
3.3.3 Toonsterkte, toonhoogte, klankkleur
; toonsterke wordt bepaald door de amplitude
; gewaarwording toonhoogte gebaseerd op 2 manieren.
o Tonen met een hoge frequentie produceren golven die een minder grote afstand
afleggen en waarvan hun piek dichter bij het ovale venster ligt.
o Haarcellen vuren met een snelheid ongeveer gelijk aan de frequentie van de toon.
; Zenuwcellen kunnen niet sneller dan 1000 per seconde vuren.
; Salvoprincipe: groepen cellen wisselen elkaar af.
3.3.4 auditieve lokalisatie
; bepalen van waar het geluid komt.
o Geluid van rechts komt eerder in het rechteroor dan in het linkeroor.
o Hersenen berekenen dit verschil.
3.3.5 Gehoorverlies
; conductiedoofheid: door ouder worden. Gehoorsbeentjes worden stugger. ; Tijdelijke drempelverschuiving: na luide klanken, zwakke klanken niet waarneembaar. ; Sensorineurale doofheid: middenoor functioneert niet goed. Schade in haarcellen.
7
3.4 Reukzin
3.4.1 inleiding
; Elke molecule die de neus binnengaat past maar op één soort receptor.
; 1. Receptoren worden geactiveerd
; 2. Boodschapper wordt verzonden naar Bulbus olfactorius.
; 3. Signaal gaat naar corticale centra.
; 4. Neuronale signalen worden geïnterpreteerd als geuren.
; Geuradaptie: Reuksysteem past zich snel aan aan een blijvende stimulus.
3.4.2 Feromonen
; het paargedrag van dieren wordt beïnvloed door geuren. Geuren zijn er om de juiste
partner aan te trekken.
; Bij mensen ook.
3.5 smaakzin
3.5.1 inleiding
; 5 verschillende smaken:
o Zout
o Zuur
o Zoet
o Bitter
o Umami: zeewier, vleessaus, gebakken champignons
; Smaak zit vooral op de tong, het gehemelte en de keelholte.
3.5.2 Smaakvoorkeuren
; zoet boven bitter:
o zoet: bevat suiker
o bitter: is misschien giftig
3.6 tastzin
3.6.1 druk en temperatuur
; tastzin registreert drukveranderingen op de huid.
; Belangrijk voor 3 redenen:
o Op basis van tast voorwerpen herkennen.
o Aanraking belangrijk voor sociale relaties.
o Bij manipulatie geeft het feedback over hoeveel druk we mogen uitvoeren.
; 4 soorten receptoren:
o Snelle veranderingen op precieze plaats.
o Langdurige veranderingen op specifieke plaats.
o Snelle veranderingen over grote oppervlakten.
o Langdurige veranderingen over grote oppervlakten.
; Afzonderlijke receptoren voor warm en koud.
3.6.2 Pijn
; vrije zenuwuiteinden: receptoren verantwoordelijk voor pijn.
; Zenuwbundels brengen informatie over weefselbeschadiging naar het ruggenmerg.
; Er zijn 2 soorten:
o Snel signalen doorsturen en goede lokalisatie: schade beperken.
o Traag en diffuus signaal
; Verdere verklaring pijn:
o Soms geen pijn, zelf na ernstige verwonding.
o Pijnervaring verminderen door aangename stimuli.
o Genezen wonde kan aanleiding geven tot pijn.
o Fantoompijn: pijn in lichaamsdeel dat er niet meer is.
; Poortcontroletheorie: pijnervaring en pijnmodulatie is belangrijk. Pijnervaring is
noodzakelijk voor ons de behoeden. Maar men moet proberen de pijn te onderdrukken.
; Endorfine: stoffen in het lichaam die pijnstillers creëren
8
3.7 Kinesthesie
3.7.1 inleiding
; Kinesthesie informeert ons over de positie en de bewegingen van onze ledenmaten.
; Evenwichtsgevoel: stelt ons in staat om in balans te blijven.
o Evenwichtsorganen liggen in het binnenoor.
3.8 Psychofysica
3.8.1 absolute drempel
; psychofysica houdt zich bezig met het bestuderen van de gevoeligheid van de zintuigen.
; Absolute drempel: de laagste waarde van een stimuli die een persoon kan detecteren.
o Wordt gedefinieerd als de stimulusintensiteit in 50% van de gevallen tot ‘ja’ leidt.
3.8.2 differentiële drempel en wet van weber
; differentiële drempel: kleinste waardeverschil dat er moet zijn tussen twee prikkels zodat
men de twee prikkels kan onderscheiden.
; De wet van weber: de differentiële drempel voor een stimulusintensiteit is een bepaald
percentage van die intensiteit.
; Weberfractie: de verhouding tussen de differentiële drempel en de beginintensiteit.
o Hoe kleiner de weberfractie, hoe gevoeliger het zintuig.
Hoofdstuk4
4.1 Gewaarwording en waarneming
4.1.1 waarneming
; visuele agnosie: niets herkennen of kennen van voorwerpen die je waarneemt.
; Visueel signaal is beperkt en verandert voortdurend:
o Signaal dat in de hersenen komt is onvolledig. Door o.a.:
; Blinde vlek
; Oogbeweging
; Knipperen
o Alleen het deel dat op de fovea valt bevat voldoende info om gedetailleerd waar
te nemen
o Beelden op de retina zijn plat. We moeten een driedimensionale voorstelling
maken.
o Het binnenkomende signaal van een voorwerp veranderd voortdurend.
; Perceptuele constantie: gelijkblijvende voorwerpen ondanks voortdurende veranderingen
in het retinale beeld.
; Proximale stimulus: geheel aan fysische energie dat onze receptoren stimuleert.
; Distale stimulus: het voorwerp in de buitenwereld dat fysische energie produceert.
; Waarneming als heuristisch interpretatieproces: het visuele systeem vormt de proximale
stimulus om tot een distale stimulus door gebruik te maken van voor de hand liggende
aannames van de omgeving.
4.1.2 illusies
; visuele illusies: gevallen van verkeerde perceptie.
; Raster van Herman:
o Denkbeeldige grijze vlekken.
o Laterale inhibitie: ganglioncellen onderdrukken de activiteit van omringende
ganglioncellen als ze zelf heel actief zijn.
o Hersenen interpreteren de geïnhibeerde cellen als minder helder licht.
o Intersecties worden meer geïnhibeerd.
; Bottum-up processen: informatiestroom van de receptoren naar de hersencentra. Die
verantwoordelijk zijn voor het herkennen en classificeren van voorwerpen.
; Top-down processen: informatiestroom van kenniscentra naar de vroegere stadia van
verwerking.
9
4.2 bottum-up
4.2.1 inleiding
; begint bij de receptoren onderaan en zoekt zijn weg naar de hersencentra aan de top. ; structureren receptorsignalen:
o primaire schets
o perceptuele organisatie
o patroon- en objectherkenning
4.2.2 Primaire schets
; Primaire schets:
o inputsignalen worden vereenvoudigd.
o randen van de vorm zijn belangrijk.
o op zoek gaan naar plaatsen met abrupte overgang in helderheid.
4.2.3 Perceptuele organisatie
; perceptuele organisatie: het proces waarbij de verschillende randen uit het retinale beeld
gestructureerd worden in grotere gehelen.
o Perceptuele groepering: processen die ervoor zorgen dat elementen uit de
primaire schets waargenomen worden als bij elkaar horend.
; Gelijkheid
; Nabijheid
; Geslotenheid
; Goede voortzetting
; Groeperingprincipes beschreven door gestaltpsychologen.
; helpen om de alledaagse visuele perceptie te begrijpen.
o Figuur-achtergrondscheiding: noodzakelijk om onderscheid te maken tussen
figuur en achtergrond.
; de figuur wordt gezien als een voorwerp dat dichter bij de kijker staat en
begrensd is door een contour.
; Omsingeling
; Grootte
; Symmetrie
; Locatie
; Textuur
; Vorm
; Vertrouwdheid
4.2.4 Patroon- en objectherkenning
; patroonherkenning: om een object te herkennen moet het beeld aan een voorstelling in
het geheugen gekoppeld worden.
o Template matching: templates worden vergeleken met de figuur. Als de template
voldoende overeenstemt met de figuur dan wordt het voorwerp herkend.
; Templates zijn voorstellingen van voorwerpen die in het geheugen
opgeslagen zijn.
; Beperking:
; klein deel slechts waarneembaar van de figuur
; uiterlijk kan variëren
o kenmerkenherkenning: ons visuele systeem kan voorwerpen herkennen op basis
van karakteristieke kenmerken.
o Voorwerpen kunnen beschreven worden adhv 36 basisvormen: geons
10